Labranda - Muğla
Labranda - Muğla
Zeus Labrandos’un kutsal alanı olan Labranda, Milas’ın 14 km. kuzeydoğusunda yer almaktadır. En eski buluntular yaklaşık MÖ.600 yılına aittir. 6. ve 5. yy.’da kutsal alan, sonradan tapınak terası olarak kullanılan küçük suni bir düzeltiden oluşuyordu. 497’de kutsal alanda bir savaş yapılır ve Karia ordusu müttefikleri Milet’lilerle beraber Pers ordusuna yenilirler. MÖ.4.yy. tapınağın en önemli devridir. Mausolos (377-352) ve İdrieus (351-344) adlı satraplar zamanında burası yeni bir görünüm kazanır.355’te Labranda’daki yıllık kurban şöleninde Mausolos kendisine yapılan bir suikastten son anda kurtulur. Bu mutlu kurtuluş nedeniyledir ki burada bir dizi suni teraslar, küçük bir Dor bina, anıtsal merdiven, iki geniş ziyafet salonu (andronlar), sundurmalı yapı (oikoi), stoa ve etrafı sütunlu Zeus Tapınağı gibi geniş çapta inşaat faaliyetleri başlatılmıştır. 344’te İdrieus’un ölümüyle bu imar faaliyetleri son bulmuştur. Kutsal alanın kült yeri olarak kullanılması MS.4.yy.’da meydana gelen büyük yangın felaketiyle son bulmuştur. Labranda’daki kutsal alana Mylasa’dan başlayan ve 8 m. genişliğinde olan kutsal yol ile ulaşılırdı. Bu yolun üzerindeki döşeme izleri günümüze kadar koruna gelmiştir. Alana iki giriş binasından biriyle geçilir. Dor binası diye adlandırılan yapı dikdörtgene yakın düzensiz oluşumuyla güney propylon binasının hemen doğusunda yer alır. Kuzeye dönük, dört sütunlu ön avlulu, mermer cepheli, Dor düzeninde bir yapıdır. Roma Dönemi’nde bu küçük bina hamam külliyesine dahil edilmiştir.Propylon bölgesi kuzeyde etkileyici bir duvarcılık gösteren, üzerindeki dört geniş geçitle uzun odalara açılan bir duvarla sınırlanır. Bu uzun odalar depo veya hazine odalarıdır. Geniş bir yapı külliyesinin bir kısmını oluştururlar. Bu Hekatomnos Sülalesi’nin başlattığı ilk yapıdır. Dörtgen cellası ve arka kısımda bulunan geniş dikdörtgen girintisi ile mabet benzeri bir binadır. Yerleşmenin en iyi korunagelen binasıdır. Plan olarak Mausolos’un Andronunun aynısıdır. Cellanın içinde kutsal ziyafet sırasında kullanılan sedirlerin yer aldığı alçak sıvalı sekilerin izine rastlanır. Arka duvarda yer alan nişte kral ailesi İdrieus ile ve karısı Ada ve Zeus’un heykelleri saklanıyordu. OikBu bina muhtemelen hem kutsal alanın arşivi olarak hem de rahiplerin çalışma yeri ve kutsal ziyafet için kullanılmıştır. Kutsal alanın kuzeyinde dik bir yokuş yer alır. Bunun güney yamacında mabedin üzerinde 15 m. uzunluğunda bir mezar yer almaktadır. Mezar odası ve girişi çıkıntılı tonozludur. Çatı Dor düzeninde granitten yapılmıştır. Kutsal alanın 200 m. batısında arkası istinat duvarıyla takviyeli stadyum bulunmaktadır.
